fqJ8DD. Bu bulmacanın çözümü 5 harftir ve Ş A harfi ile başlar Aşağıda, Doğu Anadolu'nun Dağlık Bölgelerinde Üretilen Bir Çeşit Tulum Peyniri için doğru cevabı bulacaksınız, eğer bulmaca'ü bitirmek için daha fazla yardıma ihtiyacınız olursa navigasyonunuza devam edin ve Arama fonksiyonumuzu deneyin. cevabı biliyor musun? diğer bulmacar Savak Değirmen suyunu başka yöne akıtmak için yapılan düzen Şavak Erzincan, tunceli, bingöl gibi illerin dağlık kesimlerinde üretilen bir cin benzer bulmaca Tulum peyniri ile ünlü doğu anadolu şehri Doğu anadolunun bu şehrinin tulum peyniri ünlüdür Doğu anadolu’nun bazı bölgelerinde oynanan halay türü bir halk oyunu Dorak, serto gibi adlar da verilen bir tür tulum peyniri İzmir'in seferihisar ilçesine özgü bir tür tulum peyniri Kaymaktan yapılan bir tür tulum peyniri Keçi derisine basılarak yapılan tulum peyniri Tomas, dorak' gibi adlar da verilen bir tür tulum peyniri Tunceli'ye özgü bir cins tulum peyniri Tulum peyniri Tulum peyniri, kete yemekleri ile ünlü olan il Avrupa ve asya'nın dağlık bölgelerinde yaşayan gündüz kelebeği Daha çok afrika’nın dağlık bölgelerinde yaşayan, uzun yada kısa kuyruklu tü Kuzey asya'nın soğuk ve dağlık bölgelerinde yaşayan büyük yıtıcı yavan Erzincan, tunceli, bingöl gibi illerin dağlık kesimlerinde üretilen bir cin Anadolu'nun türlü bölgelerinde kızılcık ağacına ve meyvesine verilen ad Anadolu'nun kimi bölgelerinde erkekler arasında yapılan sohbet toplantıları Orta ve güney anadolu’nun bazı bölgelerinde bir türkü makamı Orta ve güney anadolu'nun kimi bölgelerinde bir türkü ezgisi Doğu anadolu'da üretilen otlu peynire takılan kokulu bir ot Son Bulmacalar 1988 yapımı türk filmi, başrolü kemal sunal oynadı Bedrettin dalanın kurucusu olduğu üniversite Sosyal medyada okuyup cevaplamamak, atmak Ursula k le guin kitabı, büyücüsü Söze göre, okullar olmasa bu çok kolay yönetilir Kelepçeli aşıkta grace kellyle oynayan aktör Bebekleri getirdiği söylenen kuş İstemsiz tiklere ve seslere sebep veren sendrom Ege Denenmesi gereken bazı yöresel peynir türleri İzmir tulum peyniri, Ayvalık sepet peyniri, Seferihisar armola peyniri, kopanisti, Tire çamur peyniri, çökelek ve Karaburun lorlu keçi tulum peyniridir. Akdeniz Türkiye Akdeniz Türkiye'sinden bazı yöresel peynirler Kozan öfeleme peyniri, Mersin'in bezde tulum peyniri, çökelek ve çörekotlu çömlek peyniridir. Marmara Türkiye Ezine beyaz peyniri, Edirne beyaz peyniri, Kırklareli kaşarı, Malkara kaşarı, Bursa ve Balıkesir Mihaliç peyniri ile Çerkez, Abaza ve kaymaklı lor peyniri Marmara bölgesinin en değerli yöresel peyniridir. Ezine ve Edirne beyaz peyniri "coğrafi işaret" ile tescilli ürünlerdir. Karadeniz Türkiye Karadeniz Türkiye'sinin yöresel peynirleri arasında Giresun çökelek peyniri, Keş peyniri, Rize kurçi peyniri, Çamlıhemşin minzi peyniri, Trabzon ovma yayla peyniri, Abaza peyniri, Trabzon telli peyniri, Trabzon külek peyniri, Ordu torba peyniri, Sürmene çökelekli mezeli peyniri ve Çorum Kargı tulumu bulunur. İç Anadolu Türkiye İç Anadolu Türkiye'den gelen yöresel peynirler arasında Ermenek, Karaman ve Divle'den deri tulumu, Konya gök peyniri, Develi sündürme peyniri ve Avanos küp peyniri yer alır. Güneydoğu Anadolu Türkiye Güneydoğu Anadolu'nun yöresel peynirleri Diyarbakır örgü peyniri, Gaziantep sıkma peyniri, Urfa ve Mardin peyniridir. Doğu Anadolu Türkiye Doğu Anadolu'nun en popüler yöresel peynirlerinden bazıları Erzincan şavak tulumu, Erzurum civil peyniri, Van otlu peyniri, çeçil, Kars gravyer peyniri, Göle ve Kars kaşar peyniridir. Van'da peynir üretiminde en az 25 çeşit ot kullanılmaktadır. Erzincan tulumu şavak, Kars kaşarı, Erzurum civil peyniri ve küflü civil peynirleri "coğrafi işarete" sahiptir. Beyaz Peynir Türkiye'de en yaygın peynir çeşidi beyaz peynirdir. Kahvaltıda, katmanlı hamur işlerinde ve diğer unlu mamullerde, salatalarda ve meze olarak veya peynir tabağında dolgu olarak temel bir üründür. En iyileri Trakya'dan ve Marmara Denizi'ni çevreleyen bölgelerden gelir, ancak ülkenin her yerinde üretilir. İnek, koyun veya keçi sütü ile yapılabilir. Taze Kaşar Peyniri Türkiye'de yaygın olan bir diğer popüler peynire "taze kaşar" denir, bu da eskimemiş kaşar peyniri anlamına gelir. Taze kaşar, genellikle inek sütünden yapılan yumuşak, sıkı, açık sarı bir peynirdir. Dilimlemek, eritmek, rendelemek veya doğrudan yemek yemek için çok yönlü bir peynirdir. Genellikle beyaz peynire kahvaltıda eşlik eder. Ayrıca pizzalarda, sandviçlerde, salatalarda ve Türk yemeklerinin ilave malzemesi olarak ve tostta kullanılır. Eski Kaşar Yıllanmış Kaşar Peyniri Türkiye'nin kuzeydoğu bölgesindeki Kars şehri, Türkiye'nin en iyi yaş kaşar peyniri olan eski kaşar veya Kars kaşarı olarak bilinen peynirini üretmesi ile ünlüdür. Bu çok sevilen peynir genellikle sadece inek sütü veya inek ve keçi sütü karışımıyla yapılır. Peynir olgunlaştıkça dış yüzeyinde kabuk ve küf oluşur. İçi kurur ve pul pul olur. Tadı güçlü, etkili ve keskindir. Eski kaşar rendeleme için idealdir ve genellikle kahvaltıda, peynir tabağının bir parçası olarak veya birçok yemekte iç malzemesi veya üzerinde rendelenerek kullanılır. Tulum Peyniri Tulum, bölgelere göre büyük ölçüde değişen bir keçi veya koyun derisi çuvalı içinde olgunlaştırılan keskin, yumuşak, bazen ufalanan bir peynir türü için kullanılan genel bir terimdir. Marketlerde satılan tulumun markalı versiyonları tür olarak tek tip olup Türkiye genelinde satılır. Tulum en iyi et yemeklerinden önce meze olarak servis edilir. Geleneksel yöntem, bir tabak baharatlı kebaptan önce ceviz yarısı, tatlı tereyağı ve sıcak lavaş gözleme ile ufalanmış tulum servis etmektir. İsli Peynir Füme Peynir İsli peynir Marmara Türkiye'de Düzce ve Hendek'i çevreleyen bölgelerde üretilir. Bu peynir, güçlü lezzetini çam odunu yakan özel tütsü odalarında alır. Bu peynirin harika bir kokusu ve zengin, dumanlı bir tadı vardır. Açık kahverengi, dokulu bir gövde ile kaplı tekerlekler halinde gelir ve normalde kendi başına yenir veya sos olarak eritilir. Dil Peyniri "Dil peyniri" adı verilen bu taze, beyaz, lifli peynir bir iki gün içinde yenmelidir. Çoğunlukla dikdörtgen formunda satılır ve ince şeritler halinde ayrılır veya parçalar halinde kesilir. Dokusu ıslaktır ve üretimden sonraki ilk birkaç günde çok güzel bir taze süt kokusuna sahiptir. Dil peyniri eridiğinde çok telli hale gelir. Bu yüzden Türkiye'de pizzada tercih edilen bir peynir değildir ama yine de taze kaşar peyniri ikinci sırada yerini alıyor. Taze dil peyniri genellikle kahvaltıda yenir. Hafif tadı nedeniyle çocuklar tarafından oldukça sevilir. Örgü Peyniri Örgü peyniri, Türkiye'nin güneydoğu bölgesinde Diyarbakır'a yakın bölgelerden gelen yöresel bir peynirdir. İnek sütü ile yapılan sert, tek tip, tuzlu bir peynirdir. Türk kahvaltı sofrasında önemli bir yere sahiptir ve bazı Türk mezelerinde bir malzeme olarak kullanılır. Labne Sürülebilir Taze Süt Peyniri Labne, küvetlerde satılan parlak beyaz, taze, sürülebilir bir peynirdir. En çok krem peynire benzer, ancak doku olarak çok daha hafiftir. Labne, Türk kahvaltı sofrasına bir başka zengin katkıdır ve özellikle çocuklar tarafından seviliyor. Krem peynir gibi, birçok tatlıda, tuzlu hamur işlerinde, turtalarda ve mezelerde de kullanılır. Lor Az Tuzlu, Az Yağlı Peynir Kürü Lor, protein içeriği yüksek, az tuzlu, az yağlı bir beyaz peynirdir. Sağlığına dikkat edenler için çok iyi bir seçindir. Lor ucuzdur ve geleneksel Türk hamur işleri, peynirli börekler ve tatlıların daha hafif versiyonlarını yapmak için kullanılır. Herkese merhaba! Web sitemizi ziyaret ettiğiniz için teşekkür ederiz, burada Codycross Game'in tüm cevaplarını bulabilirsiniz. Codycross, android ve apple mağazasında en iyi bulmaca kelime oyunları tarafından bilinen Fanatee tarafından geliştirilen yeni harika bir kelime oyunu. Dünyaya çarpması ve gezegenimiz hakkında bilgi edinmenize yardım eden dost canlısı CodyCross'a katılın! Gezegenimizin dünyasını açığa çıkarırken uzayda ve zamanda seyahat edin tarih ve insanlığın bu zorlu kelime oyununda temalı bulmacalar aracılığıyla başarıları. Bulmacaları çözün ve güzel sahneleri keşfedin, bilgi ve becerilerinizi eşsiz bir kelime oyununda kullanın. Her doğru cevabın bulmacayı tamamlamana ve gizli kelimeyi ortaya çıkarmasına daha fazla götürdüğü yer! Cevaplar açık tutmak için birkaç sayfaya bölünmüştür. Bu sayfa Tulum peyniri ile ünlü Doğu Anadolu şehri bulmacanın cevaplarını içermektedir. Tulum peyniri ile ünlü Doğu Anadolu şehri Bu seviyeye çözüm erzincan Seviye listesine geri dön Loading comments...please wait... Daha fazla oyun Peynir tutkum, ailemden kaynaklanıyor. Peynirsiz bir sabah kahvaltısı, hatta öğün hatırlamıyorum. Yemek sonrası mutlaka sofraya peynir gelir, ister hazmettirici deyin, ister yemeği bastırıcı. Bazen yalnız, bazen bir lokma ekmekle birlikte üzerine karabiber ekilerek yenilir. Bu alışkanlığı biraz da abartmış, sütlacın bile üzerine peynir ufalayarak yemeğe başlamıştım…Beyaz peynir ve eski kaşardı soframızdan eksik olmayan. Kış aylarında kaşar dilimleri maşanın üzerinde sobanın içine sürülür, hafif eriyince sobanın üzerinde kızarmış ekmeğin üzerine yerleştirilip afiyetle bir çocukluk sonrası merak ve araştırma sözcüklerinin ilk sırayı aldığı bir yaşam biçimini seçince soframdaki peynir çeşitleri artmaya, ülkemin dört bir köşesindekilerle bereketlenmeye ve yurtdışı seyahatlerinde tattıklarımla lezzet coğrafyam da renklenmeye ki peynircilik sadece sütün saklanmasına ve bozulmadan daha uzun süreli tüketilmesine olanak tanıyan bir zanaat değildi. Bu sayede dünyanın birçok bölgesinde farklı coğrafi ve iklimsel özelliklere sahip yerlerde birbirinden apayrı kültürel tekniklerle birbirinden lezzetli, artizan peynirler önceleri kullandığım "yahu yabancılar ne güzel peynirler yapıyorlar, niye bizde bu kadar çeşit yok?!" cümlesi yerini, "bizim bu kadar çeşit harika lezzetli peynirimize niye ulaşamıyor, niye dünyaya tanıtamıyoruz"a muhteşem peynirlerimiz vardı ki… Hemen aklıma geliverenler Ardahan Türkmen saçak peyniri, Balıkesir Mihaliç peyniri, Boğatepe gravyeri, Çorum kargı tulum peyniri, Divle obruk peyniri, Karaburun – Çeşme kopanisti peyniri, Kars çakmak peyniri, Kars çanak peyniri, Kars eski kaşarı, Van otlu peyniri… Neyse ki bunlar bugün Nuh'un Ambarı gibi Slow Food örgütünün uluslararası bir listesine arada, Karaman'ın Divle obruk peyniri Slow Food coğrafi işaret tescili olan Presidia listesine alındı. Kafkas Üniversitesi ile Boğatepe Çevre ve Yaşam Derneği tarafından hayata geçirilen, Serhat Kalkınma Ajansı'nın SERKA desteklediği çalışmalar sonucunda Kars kaşarı, coğrafi işaret alan ürünlerimiz arasında yerini aldı. 32 farklı bileşenden oluşan ve Almanların "Dağ Kaşarı" olarak nitelendirdiği Kars kaşarı, Nuh'un Ambarı'na da 2013 yılında Kafkas Üniversitesi ile Boğatepe Çevre ve Yaşam Derneği'nin Kars kaşarının coğrafi işaretlenmesi amacıyla verdiği projeyi kabul etmişti. Coğrafi işaret için 2014 yılında Türk Patent Enstitüsü'ne başvurulmuştu. Bir yıl boyunca TÜBİTAK Marmara Gıda Enstitüsü'nde analiz yapılıp sonuçlar incelendikten sonra verilen kararın Resmi Gazete'de yayınlanması ile Kars kaşarı, coğrafi işaret sahibi 2 bin metreden yüksek dağlardaki meralarda serbest otlayan hayvanlardan, ki yalnızca üç aylık bir dönemde mümkün olabiliyor, sağılan pastörize edilmemiş sütlerden yapılan Kars kaşarı, hiçbir katkı maddesi içermiyor. 8 litre sütten 800 gr. ile 1 kg arası verim alınabiliyor. Peynir yapımına süt sağıldıktan hemen sonra başlamak gerekiyor. Maya, şirdenden hazırlanıyor ve peynir kuşaktan kuşağa aktarılan teknikler kullanılarak yapılıyor. Yani geleneksel bilgelik, binlerce yıldır olduğu gibi bugün de yaşatılıyor ve dünyaya peynir konusunda da adımızı duyuracak artizan peynirlerle yaşatılmaya devam yerel peynirlerimiz artık şık marketlerin peynir reyonlarında da boy gösteriyorlar. Üreticilerimiz, gerekli hijyen şartları, etiketlemeler ve standartların sağlanması için yoğun çalışma içindeler. Evet, kaliteden yana bir sorunumuz yok, ama yasal uygulamalar ve Batı'nın tespit ettiği koşullar da sağlanırsa en önemli ihraç ürünlerimiz arasında neden peynirlerimiz de yer almasın?! En az 50 çeşit peynirimiz, dünyadaki benzerleriyle rekâbet edebilecek nitelikte veya eşi menendi olmayan özellikleriyle tek…Bütün bu çalışmaların sonunda belki artık eskisi gibi pazarlardan, marketlerden ambalajları nedeniyle peynirleri tadarak alamayacağız, ama varsın olsun… Ben, binlerce yıllık bu birikimimizin dünyaya tanıtılması için buna çoktan razıyım… Biliyor ve inanıyorum ki, yerel peynirlerimizin altın çağı çok yakın…Türkiye'nin peynir haritasıAkdeniz Bölgesi Antakya kesme, bez kaşar, carra diberki, çimi, Elbistan kelle, ezme baskı, yaprak, ham çökelek, hellim, Isparta tulum, kelle çökelek, Korkuteli deri, Maraş parmak, nor, surke, süller tuluk, sünme Halep, yılan, sütçüler tortusu, sütlü, testi, tulum keşi, Yalvaç küp, Yörük, Adana hellim peyniri, Yörük peyniri, kuru çökelek, Kozan peyniri, Tuluk çökeleği, tulum peyniri, Ceyhan kaynatma peyniri, Antalya meme peyniri, Akseki çimin peyniri, yoğurt çökeleği, Gazipaşa keçi peyniri, tulum peyniri, Girdev Yaylası yörük peyniri, Antalya Korkuteli çörekli çoban peyniri, Burdur örgü peyniri, Isparta Sütçüler peyniri, tuluk peyniri, Hatay kuşbaşı peyniri, testi carra peyniri, ayran çökeleği, sürke, sünme peyniri, dil peyniri, künefelik beyaz peynir, zahterli çökeleği, Samandağ peyniri, Kahramanmaraş parmak peyniri, kelle peyniri, tulum peyniri, Mersin Anamur deri peyniri, Silifke ham çökeleği. Doğu Anadolu Bölgesi Bitlis küp, cacık jaji, otlu çökelek, civil çeçil, deve dili, dövme, Erzincan tulum, gravyer, karın kaymağı, Kars kaşar, köçer, Malatya çökeleği, motal, otlu lor, otlu, pestigen, saçak kadayıf, iplik, şavak, şavak çökeleği, şor loru, tomas serto, tortum pişmiş, yaprak lavaş, Ağrı Aladağ köy peyniri, Ardahan İkizdere tulumu, çuma peyniri, Bitlis köy peyniri, Bingöl salamura peyniri, Erzurum sünme peyniri, Tortum pişmiş peyniri, tel peyniri, Kerti peyniri, Hınıs peyniri, Erzincan deri tulumu, Elazığ şavak şafak peyniri, Hakkâri Şemdinli Herki peyniri, Kars gravyer peyniri, Çakmak peyniri, yağlı tuluh peyniri, Kars kaşarı, kaşar örgüsü, küşü çeçil peyniri, taze çeçil peyniri, karın kaymağı, kaşar loru, Malatya karışık deri tulumu, çökeleği, Muş Varto keçi peyniri, Siirt otlu peyniri, Şırnak Güçlü Konak peyniri, Pancarlı tulumu, taze sarımsaklı peyniri, Tunceli taze çökeleği, Van otlu peyniri. Ege Bölgesi Afyon tulum, armola, Bergama tulum, çayır, İzmir tulum, Karaburun lorlu keçi tulum, kazıklı, kırktokmak, posa, kirlihanım, koponasti, kuru ezme, kuru çökelek, sepet loru, Aydın çörekotlu peynir, Aydın tulum peyniri, cıvık peyniri, toz peyniri, çiğ kesik, Didim çökeleği, Didim çoban peyniri, Afyon Dinar peyniri, tulum peyniri, Denizli Derecik peyniri, İzmir kalsiyumlu beyaz peyniri, Ödemiş teneke tulumu, İzmir fesleğen, Bergama salamuralı deri tulumu, İzmir biberli çökeleği, tuzlu lor, Ödemiş yağlı peyniri, sepet peyniri, İzmir sepet loru, Muğla Fethiye Geyve yörük peyniri, Manisa koyun peyniri, Uşak koyun peyniri. Güneydoğu Anadolu Bölgesi Antep sıkma, eritme, kartal, künefe, otlu, örgü, Urfa beyaz, Adıyaman sıkma peyniri, basma peyniri, Pazarcık köy peyniri, Batman Kozluk kok peyniri, Diyarbakır otlu Erciş Peyniri, örgü peyniri, Ergani salamura peyniri, eritme peyniri, Gaziantep tulum peyniri, sıkma peyniri, örgü peyniri, Urfa topak peyniri, kuzubaşı peyniri, Mardin Tecen peyniri. İç Anadolu Bölgesi Ayaş basma ve ovma, biberli çökelek, çanak testi, çepni tulum, çiğleme, çömlek, Divle tulum, ekşi siyah, Ereğli bez tulumu, gödelek, Karaman tulum, Karaşar tulum, Kayseri çömlek, kesmük, Konya küşü, küp, küpecik, pesküten, Ankara Kızılcahamam çömlek peyniri, Ankara Gölbaşı tulumu, Aksaray peyniri, Çankırı Küpecik peyniri, Kesmük peyniri, Konya küşü tulum peyniri, Cihanbeyli küflü tulum peyniri, Ereğli bez tulumu, Selçuklu tulumu, Örgü peyniri, Davar peyniri, Kayseri küp peyniri, Çerkez peyniri, Kırşehir Çörekotlu Peyniri, Çömlek peyniri, Nevşehir çömlek peyniri, Niğde küp peyniri, Sivas Koyulhisar küp peyniri, Yozgat çanak peynir, salamura beyaz peynirli ve biberli çökeleği.?Karadeniz BölgesiAho acı, araklı, ayran kırması, ayran, cami boğazı, cabaltı çökeleği, civil, ekşimik kesik, eridik, Giresun acı, gorcola, imansız köylü, kadina, kargı tulum, karın kaymağı, keş, kolete golot, kurçi, külek, lorlu kaşar kırığı, minzi, minzi kurut, oğma, su sulu, Sürmene çökelekli mezele, süt kırması, şor, tekne, teleme, telli, telli kremalı, Tokat küp çökeleği, Tonya kaşarı, Tulum kaşarı, varil, yayla, yer, Yusueşi köylü küşü, Artvin imansız peyniri, mayalı peyniri, Anzlat, Şavşat sıkma peyniri, küp peynir, Yümme peyniri, Eridik peyniri, telli kremalı peyniri, eritme peyniri, Ardanuç Güllüce karışık peyniri, Amasya köy peyniri çökeleği, Bolu kaynamış peyniri, Çorum kargı tulumu, Kargı yaş peyniri, Giresun uzayan peyniri, çökeleği, Tecen peyniri, Gümüşhane köy peyniri, Ordu peynirli küp çökeleği, çiğ süt çökeleği, küp çökeleği, yağlı peyniri, Ünye çökeleği, Kurukeş, Rize Kurçi peyniri, Samsun çiğ kesik, Trabzon varil peyniri, Kebir tam yağlı peyniri, Minzi peyniri, Sürmene Aho peyniri, Tonya kaşarı, yayla peyniri, Koleta peyniri, otlu peyniri, Sürmene çökelekli Meleze peyniri, Akçaabat tel peyniri, Golot peyniri, Tamyon peyniri, Tokat küp çökeleği, yağlı peyniri, Abhaza peyniri, Külek peyniri. Marmara Bölgesi Abhaza, balkabağı küp, Çerkez, çoban, Karabük, Mengen, Mihalıç Manyas, sırvatka loru, Balıkesir tulum peyniri, Mıhaliç kelle peyniri, sepet Mıhaliç peyniri, Ayvalık kirli hanım loru, Manyas peyniri, Ayvalık İvrindi kelle peyniri, Ayvalık Cunda sepet peyniri, Edremit sepet peyniri, Susurluk örgü peyniri, tam yağlı peyniri, Ayvalık pastörize tulumu, Bursa dil peyniri, diyet peyniri, Çanakkale keçi peyniri, Ağuz peyniri, Ezine koyun peyniri, Edirne tipi beyaz peynir, Kocaeli keçi peyniri, İzmit Gölcük teneke peyniri, Kırklareli yumuşak peyniri, Sakarya füme peyniri, Trakya yağlı koyun ve kaşar peyniri, otlu peynir, Trakya lüks kaşarı, Tekirdağ lor, umurça peyniri. Emrullah Gümüştaş'a bu bilgiler için teşekkür ederim…Türkiye'nin ilk ve tek peynir müzesiPeynir Müzesi, Kars merkeze 45 kilometre mesafede, Boğatepe köyünde. Boğatepe'de 200'den fazla bitki çeşidiyle beslenen Zavot ve Doğu Anadolu Kırmızısı adlı sığırlarla keçi ve koyun sütünden geleneksel üretim teknikleriyle taze kaşar, eski kaşar, gravyer, lor, deri tulum, heriye tulum, kısır inek sütünden yapılan Malakan peyniri, Malakan beyaz peyniri, kuzu işkembesinden or tulum, otlu peynir, kelle peyniri, tel, çürük ve çanak gibi peynir çeşitleri üretiliyor. Peynir fabrikasının, müzenin Boğatepe Çevre ve Yaşam Derneği'nin kurucusu İlhan Koçulu…2000 yılına kadar kendisi de İstanbul'da yaşayıp çalışan Koçulu'nun köyüne dönmesine bir kaza neden oluyor. Koçulu, şöyle anlatıyor o günleri"1999'da köyden bir arabayla bir TIR çarpıştı, 23 kişi öldü. Cenaze için gelince, köyüme dönmeye karar verdim. Nesli tükenmekte olan yerel kültür için neler yapabiliriz, diye araştırdım. İlk olarak kadınların yaşamını kolaylaştırmak ve aile içi karar verme süreçlerine katılmaları için etnobotanik çalışmaları yaptık. Şifalı bitkileri toplamaya ve kurutmaya başladık. Bunları bir çatı altında toplamak için köyde ekomüze kurmaya karar verdik. Muhtar Hayrettin Ömür, Kars gravyerinin ilk üretildiği binanın üst kadını çok amaçlı kültür merkezi olarak hizmete açtı. Alt katını da biz Peynir Müzesi yaptık."Müzenin amacı ve misyonuKurulduğu köyden başlayarak bölgenin temel geçim kaynaklarından biri olan peynirciliğin tarihini ve üretim kültürü süreçlerini yerel tarih, sosyal doku ve çevresel ilişkiler çerçevesinde aktarmayı amaçlayan müze, Kars ve yakın çevresinde bütüncül bir ekolojik-kırsal yeniden yapılanma hayalinin temel ayaklarından birini oluşturuyor. Yörede 2000'li yıllardan itibaren başlatılan geleneksel organik tarım, bitki ambarı, yerel örgütlenme ve ortak ekipman kullanımı, lokal ekonomiler yaratma köyler arasında ürüne dayalı takas ekonomisi ve kentte de yerel üretimlerin tüketimini teşvik etme, eko-turizm, kadınların ve gençlerin sosyo-ekonomik yaşama katılımı, köy bilgeliğinin yaşatılması… gibi çok sayıda projenin yerel halk tarafından sahiplenilmesi ve sonraki nesillere aktarılabilmesi için gereken bilinç/duyarlılık ve sahiplenme düzeylerinin oluşturulmasında EKOMÜZE ZAVOT'un organik bir bağ kurma işlevi görmesi de Zavot, yerele özgü soyut ve somut miras değerleri/öğeleri üzerinden yaratacağı katılımcı ve üretime dönük bilinç artırıcı pratikleriyle süregelen ekolojik-kırsal eksenli gelişim projelerinin sürekliliğinin sağlanması ve Anadolu'nun başka yörelerinde benzer nitelikli başka ekomüze projeleri için bir model oluşturmayı misyon tarihçesi1920'li yılların başında 2'si Büyük Boğatepe tarafında diğer ikisi de Küçük Boğatepe tarafında olmak üzere, içinde köylülerin de yer aldığı 4 adet şirket kooperatifi kuruluyor ve her iki tarafta da birer atölye inşa edilerek ortak gravyer peyniri imalatına geçiliyor. Bu mandıraların Büyük Boğatepe'de inşa edileni, bugün ekomüze olarak restore edilen yapı ve 1918 yılına dek Malakanlar ve Alman peynirciler tarafından, 1976'ya kadarsa Büyük Boğatepe'deki Kooperatiflerin üretim yaptığı gravyer peyniri imalathanesi mandıra olarak kullanılıyor. Üst katı imalathane, alt katı ise peynir olgunlaştırma ve dinlendirme deposu. 1970'lerin sonunda kooperatiflerin dağılması ve herkesin kendi evini mandıra olarak kullanmasıyla bina boş kalıyor. Bir süre sonra bakımsızlıktan üst katı yıkılıyor ve alt katı uzun yıllar atıl yılında Köy Muhtarlığı ve İhtiyar Heyeti tarafından yapılan değerlendirmeler sonucunda binanın üst katı, çok amaçlı bir Kültür Evi'ne dönüştürülmek üzere genişletilerek imece usulü yeniden inşa ediliyor ve yapı, dernek eğitim toplantıları, köy düğünleri, kutlamalar ve benzeri etkinlikler için kullanılmaya yıllarda artan kentsel alanlara göç, değişime uğrayan yaşam ve tüketim alışkanlıkları/koşulları ve bu değişimin kırsal alanda da kendini göstermesiyle Kars yöresinde peynir çeşitleri ile üretim kültürlerinin giderek yok olmaya başlamasına karşın; peynircilik kültürünün yaşatılmak istenmesi, peynir üretimine dönük bilgilerin derlenmesi ihtiyacı, kadınların ve gençlerin bu yok olma eşiğindeki kültürel birikimi yeniden üretime dönüştürmesinin öneminin kavratılması ve onlara gelir getirici bir fırsat yaratma ve ulusal pazarda satılan Kars peynirlerinin yanlış tanınmasının önüne geçilmesi gibi nedenlerden dolayı bu ekolojik müzenin kurulması kararlaştırılıyor. "Zavot" kelimesi, bugün Kars'ta tüm geleneksel peynir imalathanelerini ve üretim kültürünü temsil etmesinin yanında müzenin kurulduğu köyün Rusça eski adı olması nedeniyle müzeye adını Zavot, bir merkez bina ile Boğatepe köyüne dağılmış çeşitli "istasyon"lardan oluşuyor. Bu istasyonlar, müze ile ilişkili konularda köylülerin katılımını ve kültürel etkileşimi farklı mekân ve atmosferlerde farklı şekillerde geliştirmeyi amaçlıyor. Dünyadan peynir lezzetleriTaze ve yumuşak peynirler?Mascarpone Ünlü bir İtalyan peyniri olan mascarponenin kaynağı Milano bölgesidir. Görüntüsü tereyağını andıran mascarpone, kremamsı kıvamdadır. Özellikle pasta ve tatlı yapımında kullanılır. Bir İtalyan tatlısı olan tiramisunun ana malzemesini Brie İnek sütünden üretilen yumuşak yapılı bir Fransız peyniridir. Kremamsı ve meyve aromalı bir tada sahiptir. Büyük tekerlekler şeklinde üretilmektedir. Üstü ince ve yenilebilir beyaz bir tabaka ile kaplıdır. Snek ve kanapeler için ideal bir Boursin Yumuşak, krem peynir yapısında olan bir Fransız peyniridir. Genellikle krakerlerle servis edilir. Biberiye, rezene ve taze soğan ile yapılan taze otlu ve iri çekilmiş karabiber ile üzeri kaplanmış biberli çeşitleri Camembert Dünya çapında tanınmış bir Fransız peyniridir. Birçok çeşidi vardır. İnek sütünden üretilir. Dışı beyaz bir küf şorasıyla kaplıdır. Olgunlaştıkça yumuşaktan keskinliğe doğru değişen kendine has bir tada sahiptir. Mükemmel bir snek ve tatlı Mozzarella İtalyanların diğer bir olgunlaşmasını tamamlamamış peyniridir. Orijinali bufalo sütünden yapılır. Fakat günümüzde özel olarak inek sütünden de üretilmektedir. Yumuşak ve nemli bir yapıdadır. Kremamsı ve hafif lezzete sahiptir. Otlusu ve biberlisi mevcuttur. Pizza, lazanya ve sıcak sandviçlerde kullanılan bir pişirme Ricotta Taze ve olgunlaşma süresini tamamlamamış olan Rikotta bir İtalyan peyniridir. İnek sütünden yapılır. Yumuşak ve keskin olmayan bir tadı vardır. Pizzalar dahil birçok tatlı ve tuzlu yemeklerde kullanılır. Yarı sert peynirler?Çedar Cheddar İngilizlerin en çok bilinen peynirlerindendir. İnek sütünden yapılır. Çoğunlukla soslarda, suflelerde, salatalarda ve pizzalarda eritme peyniri olarak kullanılır. Üretime göre yumuşak veya keskin olabilen bir tadı vardır.?Edam Edam Meşhur bir Hollanda peyniri olan Edam, inek sütünden üretilir. Yumuşak, tereyağımsı bir tada sahiptir. Ülkemizde de oldukça tanınmıştır. Üzeri kırmızı bir balmumu tabakası ile kaplıdır. Kimyon tohumları ile baharlandırılmış bir çeşidi de vardır. Top şeklindedir.?Emental Emmenthal Adı "Emme" vadisi anlamına gelen Emental, inek sütünden üretilen oldukça meşhur bir İsviçre peyniridir. Peynir kesildiğinde "göz" diye tabir edilen delikli yapısı ortaya çıkar. Fındığımsı kokulu ve tatlı lezzettedir. Yapısı sıcak ordövr ve fondülere çok uygundur. Tekerlek halinde üretilir. Gravyer Gruyere İsviçre'nin inek sütünden yapılan en meşhur peynirlerinden biri olan Gravyer görünüşü ile Emental'e benzer. Fındıksı kokulu ve delikli yapıya sahiptir. Peynir tabağına uygunluğunun yanı sıra fondu, kiş ve soslarda da çok iyi netice verir. Guda Gouda Oldukça iyi tanınan diğer bir Hollanda peyniridir. Edam gibi inek sütü ile yapılır. Yüzde 30-40 oranında yağ içerir. Açık sarı renktedir. Ağızda yumuşak bir tat bırakır. Bu peynir olgunlaşma süresini tamamlamadan yani taze olarak da yenilebilir. Fakat bir yıl olgunlaşmaya bırakılırsa tadı mükemmelleşir. Salamura edilmesinden dolayı dışında doğal bir kabuğu vardır. Tat olarak Edam ile çok yakındır. Tilsit Tilsit Oldukça sarı renkli, sıkı dokulu, keskin lezzetli bir Doğu Prusya peyniri olan Tilsit, günümüzde bütün Avrupa kıtasında üretilmektedir. İnek sütünden yapılır. Diğer peynirlerden kolayca ayırt edilmesini sağlayan meyve tadı ve keskin bir kokusu vardır. Az da olsa delikli bir yapıya sahiptir. Tatlı ve sandviçler için ideal bir peynirdir. Suflelerde veya gratine yemeklerde Emental'in yerine geçebilir. Anasonlu bir çeşidi de mevcuttur. Taleggio İnek sütünden üretilen yarı yağlı yüzde 48 bir İtalyan peyniridir. Pişirilmeden sıkıştırılarak hazırlanır. Beyaz veya sarı renkte kremsi bir yapıya sahiptir. Parmakla dokunulduğunda yumuşak dokusu içeri doğru çöker. İnce ve pembe renkli bir kabuğu vardır. Meyvamsı bir tada sahiptir. Adını, ilk çıkış yeri olan Taleggio'dan alan bu peynir, bugün bütün Lombardiya'da üretilmektedir. Metalik kağıda sarılmış, 20 cm. boyunda 5 cm. kalınlığında kalıplar halinde satılır. Provolone İnek sütünden üretilen yarı yağlı yüzde 48 bir İtalyan peyniridir. Genellikle füme olan bu sıkıştırılmış peynirin kendiliğinden oluşan pürüzsüz; dore ya da kahve tonlarında parlak bir kabuğu vardır. İçi kremsi ve saman sarısı renkte olan provolonenin yapımı sırasında bekletilme süresi 2 ya da 6 aydır. Bu süreyle ilgili olarak tadı değişik olabilir. İlk zamanlarda Campanie yöresinde manda sütünden üretilmeye başlanan provolone, bugün bütün güney İtalya'da inek sütünden üretilir. Armut, kavun, sosis ve insan formları verilerek elde şekillendirilen provolone 1 veya 5 kg. olarak satışa sunulur. Ancak 22-90 kg. arasında değişen ağırlıklarda, çok uzun silindirler halinde satışı yapıldığı da olur. Çoğu zaman bekleme sırasında asıldığı için, üzerinde ip izleri bulunur. Taze olduğu zaman yumuşak dokusuyla kanapelerde, kızartmalarda ve karışık salatalarda kullanılır, beklediğinde ise sertleşir ve ancak rendelenerek kullanılır. Mavi ve küflü peynirler?Gorgonzola Gorgonzola İtalyanların en meşhur mavi peyniridir. Ayrıca dünyanın da en iyi mavi peynirlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Bu peynirin üzerinde yeşil-mavi lekeler bulunur ve güçlü bir tada sahiptir. Salata soslarında, tatlı ve ordövrlerde eritme peyniri olarak Danimarka peyniri Danish blue Danimarka'nın, homojenleştirilmiş inek sütünden üretilen ünlü bir peyniridir. Danimarka peynir üreticilerinin küf kültürleri üzerinde yaptıkları çalışmalar sonucu ortaya çıkan en mükemmel peynirlerden biridir. Bu peynir yumuşak kremimsi bir dokuya ve oldukça güçlü bir tada sahiptir. Çok iyi bir tatlı peyniridir. Açık sandviçlerde de yaygın olarak kullanılır. Rokfor Roquefort Fransa'nın "Causes" bölgesinde üretilen bu peynir "peynirlerin kralı" olarak nitelendirilmektedir. Koyun sütü ile üretilir. Çok nemli bir ortama sahip özel mağaralarda olgunlaştırılan Rokfor, süresini tamamlamaya yakın mavileşir. Güçlü ve zengin bir tadı vardır. Sofra peyniri olarak kullanılmasının yanı sıra salata soslarında da çok iyi sonuç verir. Sert peynirlerParmesan Parmesan/Permigiano İtalya'nın en çok tanınmış granüler yapılı peyniridir. Çok sert bir dokuya sahiptir. İnek sütünden yapılır. Büyük tekerlekler halinde satılır. Olgunlaşma süresi en az 2-3 yıldır. Tamamen olgunlaşmışları sadece rendelenerek veya toz haline getirilerek kullanılır. Hamur işleri ile çok iyi uyum sağlar. Pekorino Pecorino Koyun sütünden üretilen, sert granüler yapılı bir Güney İtalya peyniridir. Olgunlaşma süresini fazla aşmamış olanlar sofra peyniri olarak kullanılabilir. Bu süreyi aşanlar ise sadece rendelenerek kullanılır. Pekorino'nun bir çeşidi olan Pekorino Pepato, Sicilya'da üretilir ve içinde karabiber tanecikleri vardır. Pekorino, hamur işleri ile iyi uyum sağlar.?Grana Padano Padano vadisinde üretildiğinden dolayı bu isimle anılan grana padano fildişi renkli, ağır kokulu, sert bir peynirdir. Sabah ve öğleden sonra sağılan inek sütünün karıştırılmasıyla üretilen padano, 1-2 yıl 15-20 derece arasında bekletildikten sonra satışa sunulur. Bir cheesecake tarifiDeniz Kavukçuoğlu anlatıyor Gökçeada'da, kadim dostlarım Pazarkaya'ların Eski Bademli Köyü'ndeki Glyki taş evlerinde konuğuz. Denizi tepeden gören, yeşillikler içindeki evin bahçesinde söyleşiyoruz. İnci bir ara kalktı, baktım arabasının anahtarını arıyor, "Nereye?" diye sordum. "Süt almaya," dedi. Köyde bakkal yok ya, aşağıya, Yeni Bademli'ye inecek diye düşündüm. Aradan yarım saat, kırk dakika geçti, gelmez... Yüksel ise hiç meraklanmıyor. "İnci hâlâ dönmedi," dedim, "başına bir şey gelmiş olmasın?" Soruma bir anlam veremedi. "Süt almaya gideceğini söyledi ya," dedikten sonra yüzümdeki anlamaz ifadeyi görünce açıkladı. Meğer İnci "süt gibi süt" almaya gitmiş. Anladım ki orada süt bakkaldan değil, sürü sahibi sütçüden alınıyor, yeni sağılmış, taze mi taze... Birkaç güğümle döndü İnci, benim hayretli bakışlarım altında getirdiği sütleri çeşitli tencerelere boşaltıp ocağa kaynamaya bıraktı. Yıllar var ki bu kadar çok sütü bir arada görmemişim. Sokaklardan sütçülerin geçtiği çocukluk yıllarım canlandı gözümde; bir de hemen her işlek caddede bulunan, mandıra sahiplerinin açıp işlettikleri o "süt ve sütlü mamüller" dükkânları. Sözgelimi, Moda Caddesi'ndeki Bulgar Cidrof Ailesi'nin o tertemiz dükkânı. Sütler kaynarken, İnci'ye "Bu kadar sütü ne yapacaksın?" diye sordum. Sorar sormaz da pişman oldum. Çünkü o daha ben sorumu tamamlamadan, "Peynir yapacağım, lor yapacağım, cheesecake yapacağım" diye yapacaklarını sıralamaya başlamıştı. "Cheesecake" -ki, ben peynir tartı demeyi yeğlerim-, deyince kulaklarım dikildi, uzun yıllar yaşadığım Almanya'da ilk kez tatmış ve tadı damağımdan hiç gitmemişti. İlgilendiğimi görünce, "Yapayım mı?" diye sordu. "Lütfen," dedim sonra ve baştan sona izledim o taze sütün cheesecake'e dönüşüm sürecini. Burada siz değerli okurlara İnci Pazarkaya usulü cheesecake'in nasıl yapıldığını anlatacağım. 1. aşama • 3 litre taze süt• 1 limonSüt kaynatılacak, kaynama aşamasında içine limonun suyu sıkılarak kesilecek. Kesilen süt bir tülbenten geçirilerek süzüldükten sonra dinlenmeye bırakılacak. Bir pasta kabı yumuşatılmış tereyağı ile yağlandıktan sonra yağın üzerine un serpilecek. 2. aşama • 250 gr. un• 125 gr. buzdolabından çıkmış katı tereyağı• 65 gr. toz şeker• 1 yumurta• 1 bıçak ucu tuzBir çalışma tahtasının üzerinde katı tereyağı bıçakla küçük parçalara ayrıldıktan sonra unla karıştırılarak ve önce şeker, sonra yumurta, sonra da tuz ilave edilerek tart hamuru yuğrulacak. Burada hamurun ısınmaması için yuğurmanın çok yoğun olmamasına dikkat edilmelidir. Tart hamuru belli bir kıvama geldikten sonra açılarak, daha önce yağlanmış kaba kenarları hafifçe kaptan taşacak şekilde yerleştirildikten sonra buzdolabına konacak. 3. aşama • 150 gr. toz şeker• 2 çorba kaşığı un• 1 paket vanilya şekeri• 1 limonun suyu• 4 yumurtaKesilmiş süte sırasıyla toz şeker, un, vanilya şekeri, limon suyu ve yumurtaların yalnızca sarısı katılarak iyice karıştırılacak. En son yumurtaların akları sertleşene/köpük haline gelene kadar çırpılarak malzemeye ilave edilip karıştırıldıktan sonra içi hamurla sıvanmış kaba dökülerek önceden 200 derecede ısıtılmış fırına konarak 40 dakika pişecek. Sevgili İnci Pazarkaya'nın cheesecake'i muhteşemdi. Sizinki niçin olmasın? Kolay gelsin; afiyet olsun. Lafla peynir gemisi niye yürümez?"Vaktiyle Edirne'de Aksi Yusuf adında bir peynir tüccarı varmış. İstanbul'da peynir fiyatları düşük ve İzmir'de yüksek olduğu için İzmir'e götürüp satmak üzere İstanbul'dan gemiye peynir yükletmiş. Ama gemi bir türlü kalkmıyormuş. Kaptana sormuş. Kaptan hem kendinin, hem tayfalarının parasını peşin istemiş. Aksi Yusuf Nakliye işi tamam olmadan para vermem. İşini bitir, paranı İzmir'de al.' demiş. Kaptan da Bu iş kara nakliyatına benzemez ağa! Geminin hareketi için masraf lazım. Tayfaya para vereceğim. Lafla peynir gemisi yürümez' diye karşılık vermiş. Bu deyim, yalnız konuşmakla hiçbir iş yapılmaz' anlamında kullanılır." Deyimlerle İstanbul, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları. Ramazan kileri Sermet Muhtar, "kalın" Ramazan kilerini sıralıyor "Zeytinin envaı Ufaklı büyüklü, karası mücellâsı, yeşili, kalamatası... Peynirin çeşidi Beyaz, çayır, kaşar, kaşkaval, dil, tulum, kirli hanım tuzsuz, yumuşak bir peynir, hamal ökçesi, râyâ harcılardan delikli gravyer, yuvarlak şemenk, alacalı bulacalı rokfor - çok kimse bed rahiyalı diye adını bile anmaz, duyunca öğürürdü - sonra halis Kayseri işi kol gibi pastırmalar, kuşgönü taraşarı, kangal kangal sucuklar..." Eski Günlerde, Sermet Muhtar Alus, İletişim Yayınları Gülhan Kara'dan peynirli tarhana çorbası• 4 çorba kaşığı dolusu kuru tarhana • 6 su bardağı su• Tuz, karabiber• 100 gr beyaz peynir 1. Tarhanayı ufak bir kâseye koyup üzerine 1 bardak kadar su ekleyin ve kaşıkla karıştırıp ıslatın. Bu şekilde 20 dakika kadar bekletin. 2. Bir çorba tenceresine 6 bardak suyu koyup kaynatın. İçine 1 tatlı kaşığı dolusu tuz ekleyin. Islattığınız tarhanayı karıştırıp kaynamakta olan suya boşaltın ve tahta kaşıkla bir yandan da karıştırmaya devam edin. Topaklanmaması için 3. Ocağı kısın, karabiber ilave edip bir taşım daha kaynatın. Ocağı kapatın. Beyaz peyniri rendeleyip çorbaya ilâve edin ve tahta kaşıkla hafifçe karıştırın. Sıcak olarak servis yapın. Dilerseniz Tarhana çorbasını dilediğiniz ilavelerle zenginleştirebilirsiniz. Örneğin içine kıyma kavurabilir; kıyılmış maydanoz veya sarımsak ekleyebilir; et suyu veya tavuk suyu ile pişirebilirsiniz. Kullanacağınız tarhananın çeşidine göre salça ekleyebilirsiniz. Servis yaparken her bir porsiyon tarhana çorbasına birer kaşık süzme yoğurt ve rendelenmiş bir tutam taze kaşar veya beyaz peyniri denemenizi tavsiye ederim. Peynirli kitaplık• Süt Uyuyunca Türkiye Peynirleri, Artun ünsal, Yapı Kredi Yayınları • Peynir Aşkına, Berrin Bal Onur&Neşe Aksoy Biber, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları• Geleneksel Anadolu Peynirleri, Ufuk Kamber, kendi yayını• Türkiye'nin Peynir Hazineleri, Suzanne Swan, Boyut Yayın Grubu • Peynir Gemisi, Gani Müjde, Parantez Yayınları• Peynirli Ekmek, Selda çolak, Cinius Yayınları• Peynirli çikolata Saatleri, İsmail Biret, Doğan Kitap• Peynirimi Kim Kaptı, Spencer Johnson, Epsilon Yayınları• Peynirini Ben Kaptım, Darrel Bristow-Bovey, Kaizen Yayınları• Ratatouille Büyük Peynir, Doğan Egmont Yayınları• Peynirli Ekmek, Ayla Çınaroğlu, Uçanbalık Yayınları Peynir rotaları, niş bir turizm biçimi olarak ilgi görüyor ve Kars, dünyanın farklı coğrafyalarında tescillenen 17 peynir rotasına adını yazdırdı. Ben de hemen çeşit çeşit lezzetli peynirlerimizle gastronomi turizminin göz bebeği olabileceğimiz hayalini kurmaya başladımRota nedeniyle gittiğim Kars’ta, 5 yıl rötarla da olsa coğrafi işaret sempozyumuna katılım belgemi İlhan Koçulu’dan bir peynir cenneti. Kayıtlı 200, araştırmalar sonucu 400’ü geçmesi beklenen bollukta peynir çeşidi var yurdumuzda. Yerel peynirlerin penceresinden baktığımızda, Akdeniz’in çökelek ve haşlama peynirleri, Ege’nin salamuraları, Marmara’nın kaşar peyniri, Karadeniz’in yayla üretimleri, İç Anadolu’nun tulumu ile küpü, Doğu Anadolu’nun göçle gelen sert kabukluları, tel peynirleri gibi Anadolu’da her coğrafyanın kendi klimasına göre peynir çeşitleri geliştirdiğini peynirlerinden taze Kars kaşar peyniri en az bir ay olgunlaştıktan sonra peynir, uluslararası potada da çok iddialı olmamız gereken bir alan. Daha çok yeni okuduğum bir haber İspanya’dan yumuşak bir keçi peyniri olan Olavidia, İngiltere merkezli Guild of Fine Food tarafından organize edilen Dünya Peynir Ödülleri’nde “En İyi” seçiliyor. Kim bu dünyanın en iyi peynir üreticilerini geride bırakan üretici diye sorarsanız, cevap çok şaşırtıcı Küçücük İspanyol kasabası Guarromán’dan peynir sevdalısı bir karı-koca. Peynirin hikâyesi de ilginç. En eski fermantasyon biçimlerinden biri olan laktik yöntemiyle üretilen Olavidia, tereyağlı aroması ve çiçek esintileriyle kremsi bir keçi peyniri. Tamamen elle yapılıyor. Haberi okuduğumda ister istemez kendi yerel peynir zenginliğimizi ve kullanılan yöntemleri düşündüm. Yarışmadaki derecenin bir anda o küçücük kasabaya nasıl bir katma değer kazandıracağını hesapladım. Hemen, peynirlerimizle gastronomi turizminin göz bebeği olabileceğimiz hayalini kurduğumu söylememe bilmem gerek var mı!Kars şor eritmePeynir turizmi ve Kars peynir rotasıPeynir rotaları, dünya turizm pazarında niş bir turizm biçimi olarak görülüyor. Bu yüzden iyi yapılandırılmış destinasyonlar, geleneksel artizanal peynir türlerinin pazarlama başarıları ölçüsünde dünyanın sayılı peynir rotaları arasına girebiliyor. Ülkemizde de Anadolu peynir rotalarının bir an önce oluşturulması çok önemli. Sevindirici haber ise dünyanın farklı coğrafyalarında tescillenen 17 peynir rotasına eklenen Kars’tan. Kars Peynir Rotası “Gelecek Turizmde” projesi çerçevesinde, Kültür ve Turizm Bakanlığı, UNDP ve Anadolu Efes ortaklığında gerçekleştiriliyor. Atatürk Üniversitesi yürütücülüğünde Kafkas Üniversitesi, Boğatepe Çevre ve Yaşam Derneği, TOBB Kars Ticaret ve Sanayi Odası Genç Girişimciler Kurulu’nun ortak çalışmasıyla Türkiye’nin ilk tescilli peynir rotasının hayata geçirilmesi gastronomik zenginliğimiz adına kurduğumuz hayallerin hayata geçmesinin de çok önemli bir obrukKars’ın peynir zenginliğiKars, peynir konusunda öncü bir şehir. Şehrin bu zenginliğini yukarılara taşıyan en önemli kişi ise Anadolu peynirlerinin duayen ismi İlhan Koçulu. Boğatepe köyünde yaşayan Koçulu, tüm köyü seferber ederek peynirciliği bilimsel bir düzeye getirmiş, Ekomüze Zavot’u açmış, dernekler kurmuş, köylü kadınları sosyal hayatın içine katmış, onlara eğitimler vermiş, Kars kaşarı ve Boğatepe gravyerine coğrafi işaret almış kıymetli bir peynir üreticisi. İlhan Koçulu’ya, Kars’ın peynir zenginliğinin kaynağını ve rota konusunda fikirlerini sordum “Kafkasya’da yaşayan farklı kültürel gruplar bir arada süren yaşantıları boyunca, peynir üretiminde de birbirinden etkilenmiş, bu da bölgenin peynir kültürünü zenginleştirmiştir. Kars ve Ardahan’da kayıtlı 32 çeşit peynir üretiliyor. Hatta derinlemesine incelenirse 50 çeşidin üzerinde peynir yapıldığı görülür. Bu peynirleri açığa çıkarmak, ulusal pazara taşımak çok zor. Birçoğunun yerinde üretilip tüketilmesi gerekiyor. Kars Peynir Rotası bu özellikteki peynirleri misafirlerimizle tanıştırmaya çok ciddi bir araç oldu.”Rotada 4 mandıra 2 müze varlman Schleswig-Holstein Peynir Rotası uygulama örneğinden yola çıkarak tasarlanan Kars Peynir Rotası, 300 kilometrelik bir hat ve iki gün sürüyor. Rota 4 mandıra, Ekomüze Zavot ve Kars Valiliği tarafından yapımı sürdürülen Kars Peynir Müzesi olmak üzere altı duraktan oluşuyor. Kars Peynir Rotası’nda yer alan ve her birinin ayrı hikâyesi olan peynirler ise Boğatepe gravyer peyniri, Kars eski kaşar peyniri, Kars taze kaşar peyniri, Malakan peyniri, Türkmen saçak peyniri ile Boğatepe çoban peyniri. Eminim Kars Peynir Rotası çok yakında gastroturizmin önemli bir merkezi olarak, tüm ülkemizde heyecan yaratacak ve örnek model oluşturacak.

tulum peyniri ile ünlü doğu anadolu şehri