Anasayfa/Ödevler/Fen ve Teknoloji Ödevleri/ Mayoz bölünme. Fen ve Teknoloji Ödevleri Ödevler Mayoz bölünme. admin 27 Ağustos 2011. 0 18 UyduAyarları Dizi Haberleri Mayoz bölünme mekanizması ve mayozda ayrılmama olayının nedenleri Dizi Fragmanları Yeni Diziler Canlı TV İzle. Down sendromu mayoz bölünme sırasında ayrılmama sonucu 21. Turner Hastaığı (dişi) 44+X0 = 45. Kardeş kromatidlerin ayrılmasına neden olan evre ise mayoz-2 evresidir. Mayoz bölünme de ayrılmama olursa, kromozom olduğu gibi bir kutba gidecektir. Hata I. Mayoz sırasında olursa 24 kromozomlu gamet hem maternal hem de paternal üyelere sahiptir. II. Mayozda hata olursa ekstra kromozomlu gamet ya paternal ya da metarnal kromozomların her iki kopyasını da taşır. 12. Nocategory BİYOLOJİ Otozomalayrılmama: Annenin otozomlarında ayrılmama ile fazladan 13. kromozoma sahip olan bireylerde Patau (Patu) sendromu; fazladan 18. kromozoma sahip olan bireylerde Edwards (Edvırds) sendromu ve fazladan 21. kromozoma sahip bireylerde Down sendromu meydana gelir. Bu durumlardan en sık rastlananı Down sendromu (mongolizm) dir. FFBNwzQ. Yaşar Yurtsever – İstanbul Teknik Üniversitesi AnöploidiNormal kromozom sayısındaki artış ya da azalışa verilen isimdir. Bir veya birkaç kromozomun bölünme sırasında kayıp olması veya fazla olması sonucu oluşur. Eğer eksik ise Monozomi’, fazla ise Trizomi’ olarak adlandırılır. Her ikisi de mayoz bölünme sırasında ayrılamama nondisjunction sonucu oluşur. Ayrılmama sıklığı büyük çoğunlukla anne yaşı ile ilgilidir. Babanın yaşı neredeyse hiç etkili bir faktör değildir. Ayrılmama olayının mayoz bölünmede görülme sıklığı yaklaşık olarak; birinci evresinde 70%, ikinci evresinde 30% olayı ilk defa Calvin Bridges tarafından 1913 yılında sirke sineği’ Drosophila Melanogaster canlısında keşfedilmiştir. Mekanizması Thomas Hunt Morgan tarafından kalıtımın kromozom teorisine kanıt olarak gösterildi ve sirke sinekleri ile yaptığı deneyler sonucu 1933 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü’nü şekli bakımından Anöploidi 3 ana başlıkta Monozomi Monozomi anneden veya babadan gelmesi gereken 2 kromozomdan birinin kayıp olması nedeni ile görülür. Otozomal veya gonozomal olarak görülebilir. En bilinen örneklerinden biri 15. Kromozomun eksik olması sebebiyle ortaya çıkan Angelman Sendromu ve gonozomal kromozomlardan birinin eksik gelmesi ile ortaya çıkan Turner Sendromu’dur. Angelman Sendromu 15. kromozomda bulunan UBE3A geninde görülen problem sonucu ortaya çıkar. Bu sendromda genellikle anneden gelen 15. kromozom kayıp ya da hasarlıdır. Yavru normal yaşayabilir ancak yüksek oranda zekâ gerilikleri ve tipik olarak sürekli gülümseme ve kahkahalar görülür. Daha sonra yaş ilerledikçe gülümseme ve kahkahada azalma görülebilir. Turner sendromlu bireyler ise dişidir X0 ve bu sendrom eksik olarak gelen kromozomları yüzünden ortaya çıkan problemleri kapsar. Turner Dişi bireylerin eşey organları ve eşey hücreleri gelişmediği için kısırdırlar. Bu nedenle adet görmeme Amenore durumu görülür. Boyları daha kısadır ve göğüs kafesleri küçük, meme uçları biraz daha geniştir. Hastalığın adı ilk defa 1940’lı yıllarda adını tanımlayan Henry Turner’den TriploidiTüm kromozomların 3 ya da 4’lü gruplar halinde bulunması ile oluşur. Mayoz bölünmedeki ayrılmadan kaynaklanmaz. Farklı işlemlerden biri nedeni ile oluşur. Örneğin; Bir yumurta hücresine 2 sperm girebilir dispermiDispermi ile oluşan üçlü kromozom setinin ikisi baba paternal kökenli olur. Triploidi nedeni olarak dispermi olayının görülme sıklığı yaklaşık olarak 66% şeklindedir. Ayrıca Triploidi insanda kendiliğinden düşük oranlarında 17% oranı ile en sık görülen kromozomal anormalliklerden birisidir. Triploid zigotların sadece 1/1000’i canlı doğar1. TrizomiAsıl konumuz olan Trizomi, diploit sağlıklı canlılarda 2 olması gereken kromozom çiftlerinin 3 tane olması sonucu oluşan rahatsızlıktır. En çok bilinen şekli 21. Kromozom trizomisi olan Down Sendromu’dur. 2 şekilde Tam Trizomi Tam Trizomi dişi üreme hücreleri olan yumurtaların ya da erkek üreme hücreleri olan spermlerin gametogenez evresindeki hücre bölünmesi sırasında mayoz 1 veya 2 de görülebilir ayrılmaması sonucu görülür. Bu sperm ya da yumurta normalde 23 olması gereken kromozom sayısının 22 veya 24 olması ile 2n+1, 2n-1 sonuçlanır. Fertilizasyon sonrası gelişen fetüs, 46 yerine 45 veya 47 kromozomlu olur. b. Yarı Mozaik TrizomiYarı Trizomi’de fazla olan kromozom diğer kromozomlardan birine tutunmuş durumda ya da aynı kromozomdan iki kopya bulunur. Fazla kromozom canlının sadece bazı hücrelerinde görülür. Diğer hücreler 46 türleri insanda bütün kromozomlarda oluşabilir. Ancak bu genellikle düşükle sonuçlanan doğumların olmasına neden olur. Örneğin, insanın 16. kromozomunda meydana gelen Trizomi durumu insanda en çok oluşan şekli olmasına rağmen bu anomaliye sahip bebekler 1%’in altında doğum oranına sahiptir. Genelde düşükler ilk 3 ay içinde en çok karşılaşılan Trizomi türleri; Trizomi 21 Down Sendromu Trizomi 18 Edward’s Sendromu Trizomi 13 Patau Sendromu Trizomi 12 Kronik Lenfosit Lösemi Belirteci Trizomi 9 Trizomi 8 Warkany Sendromu 2Ve ayrıca gonozomal Trizomi bozuklukları olarak; XXX – Süper Dişi Triple X Sendromu XXY – Klinefelter Sendromu XYY – Jacob’s Sendromu Süper Erkek SendromuDown SendromuDown sendromu mayoz bölünme sırasında ayrılmama sonucu 21. kromozomun 3 tane olması durumudur. Araştırmalarda kesin bir etmen bulunamamış ve bilinen tek sebebi annenin yaşı olarak gösterilmiştir. 35 yaş üzeri annelerde risk fazladır ancak doğumların çoğunun gençlik dönemlerinde olması sebebiyle down sendromlu bireylerin yaklaşık 80%’i genç anneler tarafından doğurulan çocuklardır. Ortalama 1/800 oranında görülür ancak anne yaşı 40 civarında iken 1/100, 45 yaş civarında 1/50 oranında görülmektedir. Hayatta kalma yaşları normal toplumun yaklaşık yarısı olsa da erişkin yaşlara kadar yaşayan birçok birey vardır. Bu hastalık ilk defa 1866 yılında İngiliz hekim John Langdon Down tarafından tanımlanmış, 1959’da ilk defa sebebinin 21. kromozomun 3 tane olması olduğunu Jerome Lejeune sendromlu bireyler benzer yüz şekline, çekik gözlere, kısa parmaklar ve kalın enseye sahiptir. Genel kanının aksine zihinleri gelişebilir, sadece normal insanlara göre geriden gelmektedir. Onun haricinde içlerinden sanatçılar, ressamlar, müzisyenler gibi birçok yetenekli birey gözlenmiştir. Edward’s Sendromu Edward’s sendromu yaklaşık 3/10000 bireyde görülür. Kızlarda görülme oranı erkeklere göre 3 kat daha fazladır. Bu bireylerde tipik olarak düşük kulaklar, baş çevresi ölçümlerinin kısa olması mikrosefali ve çenenin normalden küçük olması mikrognati görülür. Ayrıca yapılan araştırmada bu anormalliğe sahip olan bireylerin yaklaşık 90%’ından fazlasında çeşitli kalp rahatsızlıkları görülür. Bu durumda doğan bebeklerin neredeyse 80%’i doğumun ilk haftasında, kalanların çoğunluğu da ilk yılında hayatını kaybeder. Yaşayan bireyler de ciddi düzeyde zekâ gerilikleri görülür. Patau SendromuPatau Sendromu 13. kromozomda meydana gelen anormal durum sonucu oluşur. Bu bireylerin büyük çoğunluğu daha doğmadan anne karnında düşük veya erken doğum sonucu ölürler. Hayatta kalan bireylerin de yine birçoğu doğumdan sonraki ilk 4 ay içinde hayatını kaybeder. Görülme sıklığı 1/15000’dir ve bu sıklık annenin yaşı ilerledikçe daha da artar. En bilinen özellikleri beynin ön kısmında ve yüzün orta kısımlarında meydana gelen bozulmalardır. Bu bireylerde Holoprozonsefali yani beynin iki yarımküresinin tam ayrılamaması ve damak-ağız çevresinde yarıklar gözlenir. Triple X SendromuSüper dişi olarak da adlandırılan bu bireylerde uzun boy dışında farklı bir fenotip gözlenmez. Bu dişiler ergenlik dönemine kadar hızlı bir şekilde boy atarlar. Bunun yanında çeşitli motor nöron becerilerinde gerilik, konuşma güçlüğü, üreme organlarında gelişimsel bozukluklar görülür. Görülme sıklığı 1/1800 SendromuKlinefelter sendromuna sahip bireylerde X kromozomu sayısı normalden 1 fazladır. Bu sendroma sahip erkek bireyler neredeyse normal bireylerle aynıdır ve hatta bu anormallik erişkin yaşa kadar fark edilememektedir. Bu bireylerde testislerin küçük olması sebebiyle cinsiyet hormonu olan testosteron hormonu miktarı azdır. Bazı bireylerde az sperm üretilirken bazı bireylerde hiç üretilmez. Bazı çocuklarda konuşma ve öğrenme problemleri görülür. Boyları ortalama bireylerden biraz daha uzundur. Bebeklik çağlarında motor nöronlarında zayıflıklar görülür oturma, yürüme olaylarında gecikmeler ve zorlanmalar görülür.. Görülme sıklığı 1/700’dür. Gelişen teknoloji ve bazı yöntemler sayesinde bu bireyler de çocuk sahibi SendromuSüper erkek olarak da bilinen bu bireylerde fazladan bir Y kromozomu vardır. Bu bireylerde normalden uzun kollar dışında farklı fenotipik özellik fazla gözlenmez. Bu bireyler ortalama boydaki erkeklerden yaklaşık 7cm daha uzundur. Bu bireylerde testosteron seviyeleri ve üreme sağlıkları genellikle normaldir ve çocuk sahibi olabilirler. Bu hastalarda konuşma ve öğrenme bozuklukları, motor nöron aktivitelerinde yavaşlık görülebilir. Ayrıca bu bireylerde çeşitli psikolojik rahatsızlıklar da ortaya çıkabilir. Amerika’da yapılan bir araştırmaya göre Jacob’s sendromuna sahip bireyler tüm suçluların yaklaşık olarak 1/25’ini oluştururlar. Görülme sıklıkları 1/800’dür. Ayrıca bu sendrom ELCIE-VERACITY testleri ile yüksek doğrulukta test edilebilmektedir. KaynakçalarHERA, Down Sendromu ve Prenatal Tanı, Down Sendromu mongolizm nedir, Sendromu Derneği, Down Türkiye, Down Sendromu Nedir, N., ERTUĞRUL F., SARAÇ A., AYDOĞDU S., HOLOPROSENCEPHALY A CASE REPORT, Ege Tıp Dergisi 44 3 186, 2005, Cilt 44, Sayı 3, Eylül – Aralık 2005KARAMAN A., KAHVECİ H., LALOĞLU F., Trizomi 18 Sendromu Olgu Sunumu, DOI J. 2002, Renkli Genetik Atlası, Stuttgart, Almanya Profaz 1Genetik olarak farklı iki ata bireyden gelen farklı iki üreme hücresinin birleşmesiyle yeni yavruların meydana gelmesine eşeyli üreme yapılı bitki ve hayvanların çoğunda eşeyli üreme görülür. Aynı anne babadan dünyaya gelen kardeşlerin, aynı türe ait bitki ve hayvanların birbirinden farklılık göstermesinin temel nedeni eşeyli üremedir. Eşeyli üremenin temelini mayoz ve döllenme EvreleriMayoz 1Profaz 1Metafaz 1Anafaz 1Telofaz 1Mayoz 2Profaz 2Metafaz 2Anafaz 2Telofaz 2Mayozun amacı; diploit 2n kromozomlu üreme ana hücrelerinden eşey ana hücresi, haploit n kromozomlu üreme hücreleri meydana getirmektir, böylece nesiller boyunca kromozom sayısının sabitliğini sağlar. Mayoz sonucu oluşan hücreler farklılaşarak sperm ve yumurta gibi gamet hücrelerine dönüşür. Eşeyli üreyen canlılarda gametler döllenme yolu ile birleşerek diploit yapıdaki zigotu seri mitozla gelişerek ergin bireyi meydana getirir. Mayoz sonunda oluşan gametler birbirinden farklıdır. Bu nedenle döllenme olayı ile bir araya gelen gametlerden gelişen bireyler de genetik olarak birbirinden farklı olmaktadır. Bölünmeden önce interfazda mayoz için gerekli tüm hazırlıklar yapılır. DNA kendini eşler, gerekli enzimler ve proteinler üretilir. Organel sayısı artırılır. Hayvan hücrelerinde sentrozom sayısı 2 katına çıkar. İnterfazdan sonra mayoz 1 ve mayoz 2 olmak üzere bölünme iki aşamada gerçekleşir. Mayoz tamamlandığında haploit dört hücre EvreleriMayoz 1Mayoz 1; birbirini takip eden profaz 1, metafaz 1, anafaz 1 ve telofaz 1 olmak üzere 4 evrede gerçekleşir. Bu evrelerin ardından sitoplazma bölünmesi sonucunda kromozom sayısı bakımından haploit iki hücre 1Mayozun en uzun süren evresidir. Çekirdek zarı ve çekirdekçik erimeye başlar. Kromatin iplikler kromozomlar hâlinde belirginleşir. Zıt kutuplara doğru çekilen sentrozomlar arasında iğ iplikleri oluşturulur. Bu evrede homolog kromozomlar çiftler hâlinde yan yana dizilerek bir araya gelir. İki homolog kromozom veya dört kromatitten oluşan bu yapıya tetrat adı 1Tetrat sayısı o hücrenin haploit kromozom sayısına eşittir. Çiftler hâlinde dizilmiş homolog kromozomların kardeş olmayan kromatitlerinin temas noktalarına kiyazma denir. Homolog kromozomlar kiyazma bölgelerinden birbirine sarılır. Bu duruma sinapsis adı verilir. Sinapsis esnasında homolog kromozomların kardeş olmayan kromatitleri arasında gen alışverişi parça değişimi gerçekleşebilir. Bu olaya krossing over adı sinapsis ve krossing overKrossing over sayesinde kromozomlar yeni bir genetik dizilime sahip olur ve gamet çeşitliliği artar. Gamet çeşitliliğinin artması tür içi çeşitliliğin zenginleşmesine neden olur. Krossing over olayı her tetratta görülmeyebilir. Bir kromozom üzerindeki genler arası mesafe arttıkça krossing over olayının gerçekleşme olasılığı da 1Homolog kromozomlar farklı kutuplara gidecek şekilde sentromerlerinden iğ ipliklerine bağlanır ve hücrenin ekvatoral düzlemine 1Anafaz 1Homolog kromozom çiftleri birbirinden ayrılır. Homolog kromozomlar kardeş kromatitleri birbirine bağlı kalarak zıt kutuplara doğru hareket eder. Profaz 1’de krossing over olayı gerçekleşmese bile homolog kromozomların rastgele hareket etmesi, oluşan hücrelerin genetik yönden farklı olmasını sağlar. Anafaz 1 sonunda her bir kutupta ana hücrenin kromozom sayısının yarısı kadar kromozom 1Kutuplara yerleşen haploit kromozom takımındaki her bir kromozom iki yeni kromatite sahiptir. Telofaz 1 ile sitokinez aynı zamanda gerçekleşir ve iki kardeş hücre oluşur. Oluşan hücrelerin kromozom sayısı ana hücrenin yarısı kadardır ve haploittir. Bazı canlı türlerinde çekirdek zarı ve çekirdekçik oluşurken, bazı türlerde kromozomlar yoğunlaşmış şekilde kalır. Sitokinezde hayvan hücrelerinde boğumlanma, bitki hücrelerinde orta lamel oluşumu 2Kardeş kromatitlerin ayrılmasından dolayı mitoza benzer. Hayvan hücrelerinde bölünme başlamadan önce sentrozomlar kendini eşler. Mayoz 2; profaz 2, metafaz 2, anafaz 2, telofaz 2 ve sitokinezden 2Çok kısa sürede tamamlanır. Çekirdek zarı ve çekirdekçikler eriyerek kaybolur ve iğ iplikleri 2Kardeş kromatitleri taşıyan kromozomlar hücrenin ortasında ekvator düzleminde tek sıra hâlinde yan yana dizilir ve sentromerleri ile iğ ipliklerine tutunur. Kardeş kromatitler profaz 1’de krossing over geçirmişlerse genetik olarak birbirinden 2Hücrenin ekvator düzleminde dizilmiş olan kardeş kromatitler, iğ iplikleri sayesinde ayrılarak zıt kutuplara doğru hareket eder. Bu evreden itibaren kromozom olarak 2Kromozomlar kromatin iplikler hâlini alır. Çekirdek zarı ve endoplazmik retikulum yeniden oluşur. Çekirdekçik yeniden görünür hâle gelir. Telofaz 2 ve sitokinez birlikte tamamlanır. Telofaz 2 sonunda toplam dört yeni hücre oluşur. Oluşan hücreler ana hücrenin yarısı kadar kromozom ve DNA 2Sitoplazma bölünmesinin sitokinez tamamlanmasıyla diploit kromozumlu üreme ana hücresinden haploit kromozomlu dört hücre meydana gelir. Bu evrenin tamamlanmasıyla mayoz tamamlanmış evrelerinde kromozom sayısı ve DNA miktarı evrelerinde DNA miktarıMitoz sonucu iki hücre oluşurken mayozla bir hücreden dört hücre oluşur. - 0823 Güncelleme - 0823 Mayoz ve mitoz bölünmeler tüm canlılar için yaşamı devam ettirmek üzere gerekli olan biyolojik olayların bütünüdür. Mayoz bölünme genelde eşeyli üremenin sağlanması için oluşturulan bir bölünme şeklidir. Peki mayoz bölünme nasıl gerçekleşir? Mayoz bölünme nedir, evreleri nelerdir? Mayoz ve mitoz bölünmelerin temel amacı ise hücre sayısının artırılması ve canlının hücre yenilenmesini ya da büyümesini sağlamasına yardımcı olmaktır. Bir hücrenin bölünebilmesi için gerekli olan bazı evreleri tamamlamış olması şartı bulunmaktadır. Öncesinde canlının belli bir gelişme düzeyine erişmesi yani kısacası hücre büyümelerini gerçekleştirebilmesi gerekli bir durumdur. Anormal durumlar haricinde genç hücreler bölünmez büyüyen bir hücrenin sitoplazması tutarı gittikçe artmaktadır ve çekirdek tüm hücreyi yönetemez durma gelir. Bu şekilde çekirdeğin vermiş olduğu bölünme emriyle hücrelerin bölünmesi sağlanır. Alan artışından fazla olan hacim artışının olması halinde yine hücre bölünmesi ortaya çıkabilmektedir. Mayoz bölünme 2n kromozomlu olan yapılarda ortaya çıkan bir bölünme şeklidir. Bu bölünme sonrasında kromozom sayısı yarıya inmek suretiyle n kromozomlu dört tane daha yeni hücre oluşumu sağlanır. Mayoz bölünme genelde eşeyli üremenin sağlanması için oluşturulan bir bölünme şeklidir. Sperm ve yumurta 2n kromozomlu üreme hücreleri ile ana hücreleri mayoz bölünmeye geçilmesi sonrasında ortaya çıkar. Bir türün devamlılığını sağlamak için mayoz bölünme mutlaka şart olan bir durumdur. Mayoz bölünme esnasında DNA eşlenmesinin ve Crossing over yapılmasının ilk safhada görülmesi ile oluşmuş olan yeni hücreler kalıtsal bir şekilde farklılık olmasının ortaya çıkmasına neden olur. Mayoz bölünme evrim aşaması için önemlidir. Durum olarak ortaya çıkan bir etki yaratır; hücreler sadece bir kez mayoz bölünme gerçekleştirebilir. Mitoz bölünme çok daha sık ortaya çıkan bir bölünme şeklidir. Mayoz bölünmede mayoz 1 ve mayoz 2 olmak üzere iki evre ortaya çıkar. Mayoz 1 de İnterfaz 1 evresi ile başlama gerçekleşir. Bu evrenin içerisinde oluşan hücre bölünmesi hazırlıkların tamamlanmasını sağlar ve DNA eşleşmesini gerçekleştirmek üzere hareket eder. Bölüm için gerekli olan hazırlıkların tamamlanmasının ardından profaz 1 evresine geçilmek suretiyle çekirdekçik ve çekirdek zarı erir; kromatin iplik halinde olan kromozomlara dönüşmeye başlayarak kromozom çiftlerinin bir araya gelmesiyle tetrat oluşturmaya başlarlar. Homolog kromozomların bağlantı bölgelerinde sinopsis olarak adlandırılmış bir durum gerçekleşir. Parça değişimi homolog kromozomların sinapsis bölgelerinde eşi olmayan kromatitler üzerinde gerçekleşir. Crossing over olayı her mayoz bölünme sırasında gerçekleşmez; ancak normal şartlar altında gerçekleşen bir bölünme için bu durum söz konusu olmaktadır. Hücrenin profaz evresinin sonrasında metafaz 1 evresi ile bölünmesi devamlılık getirir. Bu evre içerisinde homolog kromozomlar hücrenin merkezinde dizilerek iğ iplikler kromozomların bağlantısı bölgelerine tutunmak suretiyle yer alırlar. Anafaz 1 evresinde ise ipliklerin kısalarak kutuplara çekilmesi sonrasında kromozomlarda zamanlarda kutuplara doğru hareket ederek çekilir. Bu evrenin safhasında gerçekleşmiş olan telofaz1 evresi içerisinde en kromozomlu iki ana hücre içerisinde oluşur. Son aşamada ise sitokinez 1 evresi ile de Stoplazma bölünmesi tamamlanmış olur ve en kromozomlu hücre ortaya çıkar. Tüm bu aşamaların oluşmasından sonra hücre mayoz 2 bölünmesine geçiş yapar. Bu bölüme mitoz bölünmede ki gerçekleşme şeklinde ortaya çıkar; ancak bu bölünmede DNA eşlenmesi yer almaz son durumda ise n kromozomlu hücrelerin mitoz bölünmesi ile aynı kromozom sayısına sahip toplam 4 hücre ortaya çıkar. Bitki ve hayvan hücrelerinde ortaya çıkan mayoz bölünme şekil yönünden bazı durumlarda farklılık gösterebilmektedir. Kromozomların kutuplara çekmiş olan iplik oluşumu ile hayvan hücrelerinde sentrozom diye adlandırılan organeller tarafından gerçekleştirilir. Bitkilerde ise sitoplazmada bulunmuş olan özel proteinlerin oluşumu içinde etkili olurlar. Sitoplazma bölünmesinde ise hayvan hücrelerinde boğumlanma ve bitki hücrelerinde ise ara lamel oluşumu ile gerçekleşmektedir. Bu durumdaki en önemli neden bitki hücrelerinde bulunmuş olan hücre duvarının bağlanmaya izin vermeyecek bir şekilde sert bir yapıda yer almasıdır. ÖzetMayoz bölünme sonunda diploit hücrelerden haploit hücreler oluşur. Mayoz bölünme, diploit üreme hücrelerinin haploit üreme hücrelerine ya da gametlere dönüştüğü özel bir bölünme şeklidir. Mayoz, canlıların çoğalmaları sırasında genetik çeşitlilik oluşturmada çok önemli bir role sahiptir. Animasyonu başlatmak ya da durdumak için ya da butonuna HedefleriMayoz bölünmenin temel özelliklerini gözlemleme. Mayoz bölünme sonunda diploit hücrelerden haploit hücre oluştuğunu anlama. Mayoz bölünmenin sebep olduğu genetik çeşitliliğin nasıl ve niçin olduğunu anlama. Daha Fazla ÖğrenMayoz bölünme Mayoz I ve Mayoz II olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Her iki bölümde de profaz, metafaz, anafaz ve telofaz olmak üzere 4 temel evre vardır. Bu yüzden Mayoz I'e ait olan…Tamamını görmek için üye ol! Mayoz bölünme, eşey ana hücrelerinin oluşumunu sağlamaktadır. Bu bölünmeyi özel kılansa gamet oluşumunda kromozom sayısının yarıya inmesidir. Bu sayede sperm ve yumurtanın bir araya gelmesiyle her neslin kromozom sayısı sabit tutulur. Peki, mayoz bölünme evreleri nelerdir? Sizler için mayoz bölünmenin ne olduğunu ve bölünmede görülen tüm evrelerin özelliklerini araştırdık. İşte mayoz bölünme hakkında tüm bilinmesi aynı zamanda eşeyli üremenin temelinde yer alan, yüksek yapılı hayvan ve bitkilerin tümünde görülen bir bölünme çeşididir. Bu bölünmeyle yeni nesiller arasında genetik çeşitlilik sağlanmaktadır. Mayoz Bölünme Nedir? Mayoz bölünme, temelde eşeyli üremenin gerçekleşmesini sağlamaktadır. Bu bölünme sırasında “2n” kromozomlu ana hücreden “n” kromozomlu 4 tane yavru hücre oluşur. Üreme hücreleri olarak bilinen sperm ve yumurta, mayoz sonucunda oluşur. Genetik çeşitliliğin sağlanması ve tür devamlılığı için mayoz bölünme gerçekleşmek zorundadır. Mayoz bölünme esnasında mitoz bölünmeden farklı olarak parça değişimi ve DNA eşleşmesi gözlenir. Bu eşleşme yalnızca ilk safhada olduğu için de bölünme sonucunda oluşan yavru hücreler, ana hücreden kalıtsal anlamda farklıdır. Bu sebeple de mayoz bölünme evrim açısından oldukça önemli kabul edilir. Bunun yanı sıra bir hücre birden fazla kez mitoza uğrayabilir ancak aynı hücrede mayoz bir kez gerçekleşir. Mayoz bölünmenin sonunda tıpkı mitozda olduğu gibi sitoplazma bölünmesi gerçekleşir. Bu bölünme, meydana geliş bakımından hayvan ve bitki hücrelerinde oldukça farklı işler. Bu bağlamda, hayvansal hücrelerde yavru hücrenin oluşması için sitoplazmanın boğumlandığı görülür. Bitki hücrelerinde ise boğumlanma gözlenmez. Yeni hücreler, hücre ortasında oluşan orta lamel yardımıyla birbirlerinden ayrılırlar. Mayoz Bölünme Evreleri ve Özellikleri Mayoz bölünme, Mayoz-1 ve Mayoz-2 olmak üzere iki evreden oluşur. Bunların her birinde sırasıyla; profaz, metafaz, anafaz ve telofaz aşamaları görülür. Bu aşamalar esnasında hücrede meydana gelen olaylar ise aşağıdaki gibi sıralanabilir. Mayoz-1 Profaz-1 Hücrede yer alan DNA iplikleri kısalıp kalınlaşır. Kromozomlar son halini aldığında çekirdekçik kaybolur ve çekirdek zarı da parçalanır. Bu aşamaya kadar geçen sürede; leptoten, zigoten, pakiten, diploten ve diakinez evreleri gözlenir. Metafaz-1 Tetratları oluşturan kromozomlar hücrenin ekvatoral düzlemine karşılıklı bir şekilde yerleşir. Bu dizilime işlemi rastgele olarak yapılır ve 2n sayısı kadar dizilme olasılığı vardır. Burada n, haploit hücre sayısını temsil eder. Anafaz-1 Karşılıklı olarak dizili halde bulunan kromozomlar, birbirinden ayrılır ve zıt kutuplara doğru çekilirler. Burada kromozomlar birbirinden rastgele ayrıldığı için bölünme sonunda gen çeşitliliği meydana gelir. Gen transferi meydana gelmese bile bu evre sayesinde kalıtsal çeşitlilik elde edilir. Telofaz-1 Zıt kutuplara çekilen kromozomlar, uzar ve incelir. Bunların etrafından çekirdek zarı şekillenmeye başlar. Ardından sitoplazma boğumlanır ve başlangıçtaki ana hücreden iki ayrı hücre meydana gelir. Telofaz-1 tamamlandığı anda da Mayoz-1 evresinin sonuna gelinir. Mayoz-2 Profaz-2 Mayoz-1 sona erdikten hemen sonra, dinlenme olmadan, çekirdek zarı parçalanır. Mayoz-1 esnasında oluşan iğ ipliklerine dik uzanacak şekilde yeni iğ iplikçikleri meydana gelir. Metafaz-2 Her iki yavru hücrenin de “n” sayısındaki kromozomları, hücrenin ekvatoral düzlemine dizilir. Bu esnada gen değişimi cross over gözlenmez. Anafaz-2 Mayoz-2’de gözlenen anafaz evresi, mitoz bölünmedekine benzerlik gösterir. Tek fark, buradaki kromozomların rastgele dağılmış olmasıdır. Oluşacak yeni hücrelerin gen çeşitliliği Mayoz-2 sırasında da anafazda sağlanır. Telofaz-2 Bu evrede kromozomların sarmalları açılır, bu sebeple de görünmez olurlar. Kaybolan çekirdek zarları tekrar oluşur ve sitoplazma da boğumlaşmaya başlar. Telofaz-2 sonunda da 4 tane haploid hücre meydana gelir.

mayoz bölünme mekanizması ve mayozda ayrılmama olayının nedenleri